Otwarte okno ikony

Wystawa prezentuje około 250 obiektów sztuki starowierów, które przez blisko czterdzieści lat gromadziło Muzeum w Białej Podlaskiej. Do najciekawszych należą ikony ze starowierskich warsztatów w Palechu, Chołuju (Hołuju), Wiatki, Fedoskino i Moskwy.

Oprócz tradycyjnych ikon na desce zobaczyć będzie można bogatą i zróżnicowaną geograficznie (np. Pomorcy, Guślice) metaloplastykę (składeny, plakiety, krzyże etc). Wystawie towarzyszy katalog oraz program edukacyjny, w ramach którego odbędą się warsztaty pisania ikon przy udziale współczesnych izografów.

Wystawa czasowa:
Otwarte okno ikony
Ikony staroobrzędowe ze zbiorów Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej

Otwarcie: 28 marca (piątek) 2014 r., godz. 13.00
Wystawa czynna do 28 września 2014 r.

Muzeum Początków Państwa Polskiego
ul. Kostrzewskiego 1, 62-200 Gniezno

Wystawa ma niejako wymiar podróży do źródeł trwałego piękna i tajemnicy Ikony. Poświęcona jest głównie zagadnieniom sztuki „pisania” ikon, w tym kanonowi izograficznemu, kolorowi i typom wyobrażeń, które w niemalże niezmienionym kształcie dotrwały dzięki staroobrzędowcom do czasów współczesnych. Poszczególne części ekspozycji odzwierciedlają najpopularniejsze przedstawienia rozpowszechnione w kulcie prawosławnym: wyobrażenia Matki Bożej, wyobrażenia Chrystusa, wyobrażenia świętych. Prezentowane ikony powstały w okresie od XVII do XX wieku, największą liczbę stanowią ikony dziewiętnastowieczne, co odzwierciedla siłę wytwórczą tego okresu.

Przygotowana ekspozycja ma przybliżyć sztukę ikony rozwijającą się w kręgach staroobrzędowców i większość wybranych zabytków odpowiada kultywowanym przez nich założeniom ikonograficznym. Na wystawie znajdują się też ikony, które wykraczają poza schematy wynikające z pielęgnowanego przez staroobrzędowców kanonu, pokazując tym samym mnogość zachodzących na przestrzeni wieków zmian i związane z nimi bogactwo estetyczne. Stan niektórych ikon może się wydawać niepokojący ze względu na liczne ubytki i odciśnięte piętno czasu. Autorom wystawy zależało na tym, aby przekazać najbardziej prawdziwy wygląd obrazu kultowego z odczuwalnym śladem modlitwy i pielgrzymiej drogi. Najbardziej namacalnym znakiem modlitwy są wypalenia od świec w dolnych partiach ikony.

Wystawa powstała dzięki uprzejmości Muzeum Południowego Podlasia, którego zbiór sztuki cerkiewnej zawiera 1600 ikon rosyjskich, stanowiąc największą tego typu kolekcję w Polsce. Kuratorem wystawy jest Waldemar Górny a autorem projektów graficznych (plakatu, katalogu i zaproszenia) artysta malarz Jarosław Kałużyński, którego obraz stał się głównym motywem graficznym wykorzystanym w materiałach promujących wystawę. Wystawie towarzyszy katalog zawierający artykuły szczegółowo odnoszące się do historii staroobrzędowców oraz do kolekcji białopodlaskiego Muzeum.

Fotografie:
Violetta Jarząbkowska, Tadeusz Żaczek ze zbiorów MBP w Białej Podlaskiej

1. 1466 Ikona „Wszechwidzące Oko Boże”, Rosja, koniec XIX w., tempera na desce, 34,5 x 29,5 cm
2. 1513 Ikona „Święty Mikołaj Możajski oraz Święci Samon, Gurij i Awiw”, Rosja, koniec XIX w., tempera na desce, stop metali, odlew cyzelowany, 18,2 x 14,7 cm

Kontakt:
Magda Robaszkiewicz
tel. 61 426 46 41 w. 209, 503074307